Samenwerken levert meerwaarde op, maar is niet altijd gemakkelijk. Bovendien leidt goed samenwerken niet automatisch tot innovatieve jeugdhulp. Hoe zorg je dat samen leren en verbeteren werkelijk bijdraagt aan transformatie? Lees hier de adviezen vanuit de ervaring van verschillende werkplaatsen over wat nodig is, wat werkt en wat het oplevert.
Wilma Jansen
Coördinator ST-RAW
Verbinding tussen kinderen, jongeren, ouders, hulpverleners, opleiders, onderzoekers en beleidsmakers krijg je tot stand door aan concrete projecten te werken. Dan leren mensen elkaar kennen en leren ze van elkaar. Zorg voor een inhoudelijke ‘stip op de horizon’ en regel de samenwerking op verschillende niveaus: in de leefomgeving van jeugdigen en ouders, professioneel, bestuurlijk en beleidsmatig. Werk multidisciplinair, evalueer regelmatig de samenwerking en ga ervoor!
Tussen de ambitieuze start en het bestendigen van de werkplaats zitten altijd moeilijke momenten om samen te overwinnen. Besef steeds goed in welke fase de werkplaats verkeert, want zo ben je voorbereid op de daarbij behorende uitdagingen:
Kijk in elke fase waaraan je kunt werken, zodat het enthousiasme behouden blijft (of weer terugkeert als het misschien wat wegebt). Je kunt kijken of andere gespreksvormen je daarbij helpen, opnieuw bespreken met welk doel mensen eigenlijk zijn aangehaakt, onderzoeken met welke werkvormen je hobbels kunt overwinnen. In het rapport ‘Geef een impuls aan je academische werkplaats’ vind je uitleg over verschillende fasen, problemen die je met elkaar kunt tegenkomen en mogelijke manieren om ze op te lossen.
Betrokken mensen zijn belangrijk – zo vorm je een team – en gedrevenheid is een succesfactor. Het klinkt heel simpel maar het is echt waar: hoe meer je investeert, hoe meer je eruit haalt. Communiceer daarover! Ander advies: begin gewoon. Aan de slag gaan is ook nodig om verbinding te voelen. Door focus op de inhoud en samen een gemeenschappelijk doel te verkennen, bevorder je dat mensen zin krijgen om mee te doen.
Marjolijn Distelbrink
Coördinator KeTJA
Zorg voor een betrokken en inspirerende coördinator als spin in het web van een werkplaats. De coördinator heeft een essentiële rol als aanjager van ontmoeting. Hij of zij is in staat om partijen en mensen te verbinden en draagvlak te creëren.
Maak als organisatie ruimte om te leren en experimenteren naast andere verplichtingen. Of maak je er sterk voor dat jouw organisatie innovatie aanjaagt. Zorg dat medewerkers elkaar open vragen dúrven stellen, stimuleer dat ze elkaar ontmoeten en zo mogelijk letterlijk bij elkaar over de vloer komen. Denk ook aan praktische oplossingen: sluit met overleg aan op toch al geplande vergaderingen, zorg dat wie niet fysiek kan komen, er online bij kan zijn. En investeer in de betrokkenheid van ervaringsdeskundigen.
Administratieve rompslomp rond subsidieaanvragen, samenwerkingsovereenkomsten, kostenverantwoording, facturatie en rapportages. Veranderende politieke ideeën met gevolgen voor beleid en praktijk. Overwerkte professionals die het er niet bij kunnen hebben, waardoor reflectie al helemaal onder druk staat. Of jeugdigen en ouders die hun deelname toch lastig kunnen combineren met andere activiteiten. En hadden we het al over de privacywet gehad? Je gaat het allemaal tegenkomen. En overwinnen, als je samen het doel voor ogen houdt.
Alona Labun
Coördinator AWTJ Friesland
Soms worden lopende onderzoeksvragen ingehaald door de actuele situatie en blijken minder relevant. Of past de opzet van je studie toch niet bij de werkelijkheid waarin je het onderzoek doet. Misschien zijn er zoveel personeelswisselingen binnen deelnemende organisaties, dat de continuïteit van een project in het gedrang komt. Of het lukt niet goed om kinderen, jongeren of ouders betrokken te houden. En wat ook wel gebeurt: het enthousiasme is groter dan de ruimte die mensen krijgen of hebben. Of bestuurders blijken enthousiaster dan de werkvloer. Accepteer dat de samenwerking wel eens stroef loopt, dat projecten soms stroperig van de grond komen of ‘mislukken’ en de energie af en toe inzakt. Sommige belemmeringen kun je niet zomaar wegnemen. Deal with it en kijk naar wat wél lukt.
Dorien Graas
Coördinator AWTJ Samen op school
De werkplaats levert nieuwe producten en werkwijzen op die direct in de praktijk kunnen worden toegepast (zie ‘Opbrengsten uit de werkplaats’). En het samen werken aan innovatie zorgt voor een stimulans om te leren in de jeugdsector. In een lerende omgeving ben je elkaars kritische vriend. Als je samen reflecteert, kom je tot nieuwe denkwijzen en ga je anders handelen. En je beseft dat je gezamenlijk eigenlijk continu leert en verbetert – en dat dit nodig is. Het leerproces zelf is daarmee een belangrijke opbrengst.
Zelfs al ga je niet letterlijk bij elkaar op bezoek, je ontdekt hoe verrijkend het is om over de muren van je eigen wereld te kijken. Je leert aansluiten bij elkaars zienswijze, herdefinieert, verduidelijkt definities zodat je allemaal weet waarover je het écht hebt. Door met ervaringsdeskundigen samen te werken, blijf je tegelijkertijd ook met beide benen op de grond. Je leert elkaars invalshoek begrijpen en samen te kijken naar het gehele jeugdstelsel. Zo ontstaat een gemeenschappelijke taal en gedeeld perspectief, en daardoor een betere dialoog.
Starten en ontwikkelen van projecten, partners en overige deelnemers werven, het gezamenlijk uitvoeren van een project; dat alles zorgt ervoor dat interventies werkelijk worden ingevoerd in organisaties of resultaten echt worden gebruikt. Het gaat allemaal gemakkelijker als je werkt met gelijkwaardige partners met vertrouwen in elkaar. En als je samen tot successen bent gekomen!
Een groep met deskundige, enthousiaste, inspirerende mensen die met humor en maximale inzet samenwerken aan een positief eindresultaat. Wie wil daar nou geen tijd voor maken?
Werkplaatsen fungeren als vliegwiel voor samenwerking in de regio. Met alle betrokkenen ga je op weg naar aan betere ondersteuning en hulp voor kinderen, jongeren en gezinnen. Doordat je elkaar hebt leren kennen, weet je wat je aan elkaar hebt en ontstaan als vanzelf nog meer gezamenlijke initiatieven en projecten. Organisaties van buitenaf weten je als werkplaats steeds beter te vinden voor andere opdrachten. Of om over de projecten uit het verleden te leren. Nieuwe vragen komen naar boven. Andere partners willen ook samenwerken. Ervaringsdeskundigen voelen zich echt gehoord en denken mee. Kortom: het bruist en inspireert!
Meer lezen over de waarde van de werkplaatsen en wat wel of niet werkt?